Sezaryen doğum (c-kesiği), bebeğin karın ve uterustaki (rahim) kesilerden çıkartılmasıdır. Gebelik komplikasyonları geliştirirseniz veya daha önce sezaryen geçirdiyseniz ve sezaryen sonrası vajinal doğum yapmayı düşünmüyorsanız önceden bir sezaryen planlanabilir. Genellikle ilk kez sezaryen yapılması kararı doğum eylemi başlayana kadar belirgin hale gelmez.
Hamileyseniz, sezaryene ilişkin beklentileriniz oluşturmak hazırlanmanıza yardımcı olabilir. Bazen sezaryen sizin veya bebeğiniz için vajinal doğumdan daha güvenlidir. Doktorunuz aşağıdaki durumlarda bir sezaryen önerebilir;
- Doğumun ilerlememesi - sezaryen doğumunun en yaygın nedenlerinden biridir. Birkaç saat boyunca güçlü kasılmalara rağmen rahim ağzınız yeterince açılmıyorsa doğum sancıları durabilir.
- Bebekle ilgili sağlık sorunları - bebeğinizin kalp atışındaki değişiklikler sezaryen gerektirebilir.
- Bebeğiniz veya bebekleriniz anormal bir pozisyonda ise - bebeğin ayakları veya kalçaları doğum kanalına önce girerse veya bebek yan veya omzuna konumlanırsa sezaryen doğum gerekebilir.
- Çoklu gebeliklerle ilgili sorunlar - ikiz taşıyorsanız ve önde gelen bebek anormal bir pozisyondaysa veya üçüz ya da daha fazla bebeğiniz varsa sezaryen ameliyatı gerekebilir.
- Plasenta sorunları - plasenta rahim ağzınızın (plasenta previa) açıklığını kapatıyorsa sezaryen önerilir.
- Göbek kordonu sarkması - göbek kordonu bebeğinizin önünde rahim ağzınızdan kayıyorsa sezaryen önerilebilir.
- Sağlık sorunları - kalp veya beyin rahatsızlığı gibi ciddi bir sağlık sorunu ya da doğum sırasında aktif bir genital herpes enfeksiyonunuz varsa sezaryen önerilir.
- Tıkanma - doğum kanalını tıkayan büyük bir fibroidiniz, ciddi şekilde yer değiştirmiş bir pelvik kırığınız varsa veya bebeğinizin başının olağandışı şekilde büyük olmasına neden olabilecek bir durumu varsa (şiddetli hidrosefali) sezaryen ihtiyacınız olabilir.
- Daha önce sezaryen yaptırmak - uterin insizyon tipine ve diğer faktörlere bağlı olarak VBAC (sezaryen sonrası doğum) denemek mümkündür.
Sezaryen ameliyat hangi risklere neden olabilir?
Bazı kadınlar vajinal doğumun olası komplikasyonlarından kaçınmak veya planlı doğumun kolaylığından yararlanmak için ilk bebeklerinde sezaryen ister ancak birkaç çocuk sahibi olmayı planlıyorsanız önerilmez. Birden fazla sezaryen ameliyatı olan kadınlar, plasental problemlerin yanı sıra uterusun cerrahi işlemle çıkarılmasını (histerektomi) gerektirebilecek ağır kanama riski altındadır.
Diğer büyük ameliyat türleri gibi sezaryen de riskler taşır. Bebeğiniz için riskler şunlardır;
- Solunum problemleri - planlanmış sezaryenle doğan bebeklerin, doğumdan sonraki ilk birkaç gün içinde anormal derecede hızlı solunum (geçici taşipne) geliştirme olasılığı daha yüksektir.
- Cerrahi yaralanma - nadiren de olsa, ameliyat sırasında bebeğin cildinde kazara sıyrıklar meydana gelebilir.
Anne için oluşan olası riskler ise şunlardır;
- Enfeksiyon - sezaryen sonrası rahim iç yüzeyinde enfeksiyon (endometrit) geliştirme riski altında olabilirsiniz.
- Doğum sonu kanama - sezaryen, doğum sırasında ve sonrasında ağır kanamaya neden olabilir.
- Anesteziye tepki - her tür anesteziye karşı olumsuz reaksiyonlar mümkündür.
- Kan pıhtıları - sezaryen, özellikle bacaklarda veya pelvik organlarda derin bir damar içinde kan pıhtısı oluşma riskinizi artırabilir. Bir kan pıhtısı akciğerlerinize gidip kan akışını (pulmoner emboli) engellerse, hasar hayati tehlike oluşturabilir.
- Yara enfeksiyonu - kesi enfeksiyon riskiniz artırabilir.
- Cerrahi yaralanma - nadiren de olsa, sezaryen sırasında mesane veya bağırsakta cerrahi yaralanmalar meydana gelebilir. Bu durumda ek ameliyat yapılabilir.
- Gelecek gebelikler için risk - sezaryen, ileriki bir hamilelikte, vajinal doğumdan sonra olduğundan daha yüksek potansiyel ciddi komplikasyon riski taşır. Ne kadar fazla sezaryen geçirirseniz, plasenta previa (plasentanın doğum yolunu kapatması) ve plasenta akreata (plasentanın rahim duvarına yapışması) riskiniz o kadar artar. Bir VBAC girişiminde bulunursanız, uterusunuzun daha önceki sezaryendeki yara izi çizgisi boyunca yırtılma riski de daha yüksektir.
Doğum sonrası iyileşme süreci
Sezaryen sonrası muhtemelen birkaç gün hastanede kalacaksınız. Doktorunuz size ağrı kesici verecektir. Anestezinin etkileri azalmaya başladığında, bol miktarda sıvı içmeniz ve yürümeniz tavsiye edilir. Bu, kabızlığı ve derin ven trombozunu (kan pıhtısı) önlemeye yardımcı olur. Sağlık ekibi, kesiğinizi enfeksiyon belirtileri açısından izleyecektir. Mesane kateteriniz varsa, muhtemelen en kısa sürede çıkarılacaktır.
Kendinizi hazır hissettiğiniz anda emzirmeye başlayabileceksiniz. Doktorunuz emzirmeyi göz önünde bulundurarak ilaçları belirleyecektir. Doğum sonrasında mümkün olduğunca dinlenin ve ağrı kesicileri ihmal etmeyin. Ayrıca enfeksiyonu önlemek için sezeryandan sonra 6 hafta boyunca cinsel ilişkiden kaçının.
Sezaryen kesiğinizi enfeksiyon belirtileri açısından kontrol etmelisiniz. Eğer; kesiğiniz kırmızı, şiş veya akıntılı ise, ateşiniz varsa, ağır kanamanız varsa ve ağrınız kötüleştiyse doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.
Yayınlanma tarihi: 17 Kasım 2021 Çarşamba