Miyom (leiomyom ya da uterin fibroidleri) rahim duvarında gelişen kas ve bağ dokusundan oluşan büyümelerdir. Bu büyümeler genellikle kanserli değildir (iyi huylu). Rahim pelvisinde ters bir armut şeklindedir. Rahminizin normal boyutu limona benzer.
Rahim fibroidleri tek bir nodül (tek büyüme) veya bir küme halinde büyüyebilir. Fibroid kümelerinin boyutları 1 mm'den 20 cm’ye kadar olabilir. Hatta bazen bir karpuz kadar büyük olabilir. Bu büyümeler rahim duvarında, organın ana boşluğunda ya da dış yüzeyinde gelişebilir.
Çok yaygın bir büyüme türü olan fibroidlerin, kadınların yaklaşık yüzde 40 ila 80'inde bulunduğu tahmin ediliyor. Bununla birlikte birçok kadın herhangi bir semptom yaşamaz (asemptomatik), bu nedenle fibroidleri fark etmezler.
Rahim fibroidleri türleri nelerdir?
Miyomların boyutu ve sayısı ile birlikte türü de tedavi seçenekleri etkileyebilir. Üç ana fibroid türü vardır;
- Subserozal fibroidler; Bunlar en yaygın fibroidlerdir. Rahim dışını pelvise doğru itebilir. Subserozal fibroidler zaman zaman büyüyebilir ve bazen uterusa yapışan bir sapa (pedinküllü fibroid) sahip olabilir.
- İntramural fibroidler; Bu fibroidler rahim kas duvarında gelişir.
- Submukozal fibroidler; Bu fibroidler nadirdir. Rahim içindeki açık alana büyüyebilir ve ayrıca bir sapı da olabilir.
Çalışmalar genetik bir bileşen olabileceğini göstermesine rağmen, rahim fibroidlerinin nedeni bilinmiyor. Bir kadının sahip olabileceği ve fibroid geliştirmesine neden olabilecek kesin bir dış etken yoktur.
Rahim fibroidleri için kimler risk altında?
Çeşitli faktörler miyom riskini artırabilir;
- Yaş; Fibroidler, kadınlar yaşlandıkça, özellikle 30'lu ve 40'lı yaşlarda ve menopoza kadar daha yaygın hale gelir. Menopozdan sonra, fibroidlerin oluşma olasılığı çok daha düşüktür ve varsa genellikle küçülür.
- Aile öyküsü; Fibroidli bir aile üyesine sahip olmak riskinizi artırır. Bir kadının annesinde miyom varsa, buna sahip olma riski ortalamanın yaklaşık üç katıdır.
- Etnik köken; Afrikalı-Amerikalı kadınların diğer etnik kökenlere göre fibroid geliştirme olasılığı daha yüksektir.
- Obezite; Kilolu kadınlarda risk, ortalamanın iki ila üç katıdır.
Rahim fibroidlerinin belirtileri nelerdir?
Miyomlu kadınların çoğu hiçbir belirti yaşamaz. Bununla birlikte, büyük veya çok sayıda fibroid bazı semptomlara neden olabilir; ağır veya uzun süreli adet dönemleri, dönemler arasında kanama, pelvik ağrı ve basınç, sık idrara çıkma, bel ağrısı, cinsel ilişki sırasında ağrı, hamile kalmada zorluk (kısırlık).
Rahim fibroidleri nasıl teşhis edilir?
Miyomlar genellikle rutin pelvik veya fiziksel muayene sırasında tespit edilir. Testler, teşhisi doğrulayabilir. Bu testler ultrason ve MRI (manyetik rezonans görüntüleme). Özel durumlarda veya doktorlar ağrınızın kaynağını belirleyemiyorsa, ek testlere ihtiyacınız olabilir. Bunlar;
- Histerosalpingogram (HSG) - Doktorlar genellikle hamile kalmakta sorun yaşayan kadınlar için HSG ile rahim boşluğu ve fallop tüplerinin içini kontrol eder. Doktor rahme bir kateter (küçük tüp) yerleştirdikten sonra, yavaş yavaş kontrast için özel bir boya enjekte eder ve röntgen çeker.
- Histerosonogram - Doktorlar rahmin içini görmek için bir histerosonogram kullanır. Uterusun içine küçük bir kateter yerleştirilir, bir dizi ultrason görüntüsü alırken su enjekte edilir Test, ağır kanamaya neden olabilecek rahim poliplerinin veya intrakaviter fibroidlerin varlığını doğrulayabilir.
- Laparoskopi - Laparoskopi için doktor göbek içinde veya yakınında küçük kesikler açılır, daha sonra karın ve pelvise uzun, ince bir alet olan laparoskop yerleştirir. Laparoskopun parlak bir ışığı ve kamerası vardır. Rahim ve çevresindeki yapılar bununla görülür. Bu görünüm, doktorunuzun pelvik ağrıya neden olabilecek endometriozis gibi bir rahatsızlığınız olup olmadığını belirlemesine yardımcı olabilir.
- Histeroskopi - Rahim içindeki şüpheli anormallikler için, bir doktor kamera ve ışıkla birlikte uzun, ince bir alet kullanır. Doktor, aleti vajina ve rahim ağzından rahme geçirir. Herhangi bir kesi gerekmez. Doktor bu yaklaşımla rahim boşluğu içinde miyom veya endometriyal polip arayabilir. Doktorunuz ayrıca bu işlem sırasında bazı fibroid türlerini de çıkarabilir.
Miyom tedavisinde seçenekler neler?
Rahim fibroidlerinin ciddi sağlık sorunlarına neden olması nadirdir. Bununla birlikte, kadınlarda tehlikeli anemiye veya kırmızı kan hücrelerinin eksikliğine yol açabilecek ağır kanamalar olabilir. Nadiren, büyük fibroidler mesaneye ve böbrekten idrar gönderen kanala (üreter) baskı yapabilir. Bu basınç böbrek hasarına neden olabilir. Diğer komplikasyonlar kısırlık ve tekrarlayan gebelik kaybıdır.
Miyomların tedavisi, miyomların boyutuna, sayısına, konumuna ve hangi semptomlara neden olduğuna bağlı olarak değişebilir. Herhangi bir belirti yaşamıyorsanız, tedaviye ihtiyacınız olmayabilir. Küçük fibroidler genellikle izlenir. Bazı kadınlar hiçbir zaman herhangi bir semptom yaşamaz veya herhangi bir problem yaşamaz.
Semptomlar yaşıyorsanız (aşırı kanamadan kaynaklanan anemi, orta ila şiddetli ağrı, kısırlık sorunları veya idrar yolu ve bağırsak sorunları gibi) genellikle tedavi gerekir. Tedavi planı; fibroidlerin boyutu, konumu, sayısı; semptomlar, hamilelik düşüncesi, rahmi koruma isteğinize göre değişir. Gelecekte çocuk sahibi olmak isteyip istemediğiniz bu konuda büyük önem taşıyor.
Tedavide kullanılan ilaçlar
- Reçetesiz (OTC) ağrı kesici ilaçlar; Bu ilaçlar, fibroidlerin neden olduğu rahatsızlıkları ve ağrıyı azaltır. OTC ilaçları arasında asetaminofen ve ibuprofen bulunur.
- Demir takviyeleri; Aşırı kanamadan kaynaklanan aneminiz varsa bir demir takviyesi almanız önerilir.
- Doğum kontrolü; Doğum kontrol ilaçları, miyom semptomlarını hafifletir. Oral kontraseptif haplar, intravajinal kontrasepsiyon, enjeksiyonlar ve rahim içi araçlar (RİA) dahil kullanabileceğiniz çeşitli doğum kontrol seçenekleri vardır.
- Gonadotropin salgılayan hormon (GnRH) agonistleri; Bu ilaçlar bir burun spreyi veya enjeksiyon yoluyla alınabilir ve fibroidlerinizi küçülterek etki gösterir. Bazen ameliyattan önce bir fibroidi küçültmek için kullanılır, bu da fibroidin çıkarılmasını kolaylaştırır. Bu ilaçlar geçicidir ve almayı bırakırsanız fibroidler yeniden büyüyebilir.
- Oral tedaviler; Elagolix, semptomatik uterin fibroidleri olan premenopozal kadınlarda ağır uterin kanamayı hafifletir. Başka bir oral terapi Tranexamic asittir, ağır menstrüel kanamanın tedavisinde kullanılır.
Ameliyat seçenekleri neler?
Bazı cerrahi seçenekler rahimi korur ve gelecekte hamile kalmanıza olanak verir. Miyomektomi, rahme zarar vermeden miyomların çıkarılmasıdır. Birkaç çeşit miyomektomi vardır ve fibroidlerin konumu, büyüklüğü ve sayısı seçenekleri etkiler. Miyomektomi türleri şunlardır;
- Histeroskopi; Vajina ve rahim ağzından rahim içine bir skop (ince, esnek, tüp benzeri bir alet) sokularak yapılır. Bu işlem sırasında herhangi bir kesi yapılmaz.
- Laparoskopi; Fibroidleri çıkarmak için bir skop kullanılır. Histeroskopinin aksine karnınıza birkaç küçük kesi açılır.
- Laparotomi; Bu işlem sırasında karnınızda açılan büyük kesi ile fibroidler çıkarılır.
Artık çocuk sahibi olmak istemiyorsanız diğer ameliyat seçeneklerini tercih edebilirsiniz. Bunlar;
- Histerektomi; Bu ameliyat sırasında rahminiz alınır. Fibroidlerden tamamen kurtulmanın tek yolu histerektomi yapmaktır. Rahminiz alındığında miyomlar geri dönemez ve semptomlarınız ortadan kalkar.
- Uterin fibroid embolizasyonu; Uterin artere veya radyal artere küçük bir kateter yerleştirilir ve küçük partiküller uterin arterden fibroidlere kan akışını engellemek için kullanılır. Kan akışı kaybı, miyomları küçültür, semptomlarınızı iyileştirir.
- Radyofrekans ablasyon (RFA); Semptomatik uterin fibroidleri olan kadınlar için güvenli ve etkili bir tedavidir ve laparoskopik, transvajinal veya transservikal yaklaşımlarla verilebilir.
Yayınlanma tarihi: 15 Mart 2021 Pazartesi